KUM 1914 URLAWK ZAN KHA – Lawmkima Hmar

Estimated read time 5 min read
Kum 1914 zanin angah hian Paris khawpui lak tum German sipaite leh British sipaite chu Belgium rama Flanders hmuna Ypres indona mualah an inhmachawn mek a. Trench (khur) te laiin an inkarah chuan thirlen an zam ve ve a, thir len leh thirlen inkarah chuan ram awl yard 30 vela zau ‘No Man’s Land’ chu a awm a. Chumi ral leh ral atang chuan German leh British sipaite chu an insai a, thawm hriat theih awmchhun chu silai puak ri, bomb puak ri leh hliampui tuar sipai na tuar authawm chu a ni mai.

Urlawk zan, December 24 a lo thleng a, Ypres, Belgium hmuna ram mu mek German sipaite leh British sipaite chuan chu zan eng no takah chuan an chhungte leh an thiante nena hlim taka Krismas an lo hman tawh dan te chu an suangtuah let a, sihal u thawm leh vabak thir chher ri chuan an lunglen a kai tho zual a.

German sipai pakhat lunglen insum zo lo chuan thawklehkhatah, “Stille Nacht, heilige Nacht” (Zan thiang reh lai takin) tih hla chu a rawn sa chhuak ta thut. A hla sak chu lunglenga puakkeh lek lek a thianten an lo zawm a, a ep muala inkulh a hla thluk vawng bel tak British sipaite pawh chu an ngawi thei ta bik lo.

An ni pawh chuan German-ho hla sak chu English fir ngatin “Silent Night, Holy Night’ tiin an rawn zawm ve leh a. Chutianga an hmelma sipaiten an hla sak an zawm tih an hriat chuan German sipaite chu an phur zual sauh a, an sa ring ta telh telh. A hnuah zawng Paris khawpui aiin Remna Lal piang lawmna hla chuan an thinlungah hmun a chang lian ta zawk a. Ram pahnih sipaite chu zaihopui atana insawmin ral khat atang chuan an thiam ang angin an in au tawn ta lauh lauh a.

German sipaite chuan thuziak lian pui pui, “You no fight, We no fight’ (Min kah loh chuan kan kap let bik lo ang che u) tih chu English thiamlo tak tih hriat reng hian an rawn lek ta vu vu mai! British lam an ngawi rei lo, anni pawh chuan ‘Merry Christmas” tih inziakna banner siam chawp chu German sipaite hmuh turin an han pholang ve nghal.

A hma darkar khat em pawh la liam hmaa hmelma inveh tawn; laifeia inchhun tlang pawh hniallote chu “No Man’s Land’-ah chuan chhuak khawmin Yard 30 leka zauvah chuan an tei suau suau a, a then an inkuah lawp lawp a, a thenin lu an inmeh sak thul. Krismas thilpek atan an neih ang ang – Whisky , Jam , Vaihlo zial, Chocolates leh Kawrkilh thlenga inpe tawnin he hla avang hian inthah tuma inveh reng thinte chuan hlim takin hun an hmangho ta a ni.

Remna Football : Hetia an han inhmuh khawm takah hian Football ngaina ram ve ve tih takah ‘Sa tin’ bur ruak chuan football an khel ta. An indo lukhum chu goal ban atan an hmang a. Sa tin ruak peta an inkhelh lai chuan British sipai pakhat chuan football tak tak a lo pai reng mai. Ball pangngai awm hnu chuan ram pahnih sipai intukzal tum reng renga hmanhlel German sipaite leh British sipaite chu an inkhel ho ta a, German ho chu 3-2 in an chak.

Chu inkhel ropui tak mai an zawh hnu chuan an inthen mai thei lo, indonaa sipai thi ta, an sipaipui an ruang pawh an phum mumal hman loh te chu ram ram sawi lovin a huhovin an phum tha leh a, Sam 23-na “Lalpa chu min vengtu a ni a…” tih an chhiar chhuah hnuah British leh German sipai Chaplain te ve ve chuan urhsun takin an thian thi ta te ruang chu hmun khatah an vui liam ta a ni. Chutianga hun hlim taka an hman lai chuan British Brigadier pakhatin chulai hmun chu a tlawh a ni tih thu thawn an dawng ta thut a, chulai hmun a lo tlawh laia chutianga hmelma te nen inngeih taka lo awm tlan dial dial chu a fel loh avangin an hun hman hlimawm tak chu kham lo takin an tin ta a ni.

A tuk December 26 (Boxing Day)-ah pawh silai vawi khatmah a puak lo va, British sipai officer Albert Morin chuan, “Kar khat chhung chu inkahhai awm leh sela chuan indo tan that leh a har tawh ngawt ang,” tiin ram pahnih sipaite inkarah inpawhna thuk tak a awm hman thu a sawi nghe nghe a ni.

Keini pawhin : Kumpui lingleta kan nghah chu Pathian zarah kan nghak chhuak ta reng mai. He hunah hian ram pahnih sipaite inkara remna a thlen ang hian; kan ngeihloh leh thubuai hlabuai kan lo neih pui thin te nen inngaidam tawn ila, zan thianghlima lo piang Remna Lal chuan kan thinlungah REMNA rawn thlen ngei se tiin duhsakna kan inhlan a ni.

C Tlanthianghlima

Football tui ve tak

You May Also Like

More From Author

3Comments

Add yours

+ Leave a Comment